Bizden Haberler

Cezalar Gider Yazılabilir mi?

Cezalar Gider Yazılabilir mi?

İşletme faaliyetleri sırasında karşılaşılan cezaların vergiden düşülüp düşülemeyeceği, en kafa karıştırıcı muhasebe konularından biridir. Bu sorunun cevabı, cezanın türüne ve kime ödendiğine göre değişir.

Hızlı Cevap: Genellikle Hayır

Kısa cevap şudur: Hayır, cezaların büyük bir kısmı doğrudan gider yazılamaz.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 41. maddesinin 6. bendine göre, "her türlü para cezaları, vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları" kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) kapsamındadır.

Bu, devletin (vergi dairesi, belediye, emniyet vb.) kestiği idari, adli veya vergi cezalarının gelir vergisinden düşülmesinin mümkün olmadığı anlamına gelir.

⭐ İstisna: Sözleşmeye Dayalı "Cezai Şartlar"

Peki, vergiden düşülebilecek hiçbir ceza yok mu? Elbette var. Burada kilit nokta, cezanın bir kamu kurumundan mı yoksa ticari bir ilişkiden mi kaynaklandığıdır.

Kamu kurumlarına ödenen idari para cezaları gider yazılamazken , ticari ilişkilerden doğan "cezai şartlar" için durum farklıdır.

Cezai şart, belirli koşullar altında gider olarak kabul edilebilir. Bunun için iki temel şart vardır:

Ticari faaliyetle doğrudan ilgili olmalıdır.
Geçerli bir sözleşmeye dayanmalıdır.

Cezai Şart Ne Zaman Gider Yazılabilir?

Bir sözleşme cezasının gider olarak kabul edilebilmesi için şu koşulların tamamı sağlanmalıdır:

İki taraf arasında (örneğin, siz ve müşteriniz) geçerli bir sözleşme bulunmalıdır.
Bu cezai şart, sözleşmede açıkça tanımlanmış ve belirtilmiş olmalıdır.
Cezanın ödenmesine yol açan durum, doğrudan ticari faaliyetle (işin kendisiyle) bağlantılı olmalıdır.
Ödeme fiilen yapılmalı ve bu ödeme dekont, fatura, anlaşma metni gibi geçerli bir belge ile kanıtlanmalıdır.

Cezai Şart Ne Zaman Gider Yazılamaz?

Aşağıdaki durumlarda, sözleşmeye bağlı ödemeler dahi gider kabul edilmez:

Cezai şart sözleşmede açıkça tanımlı değilse.
Ödeme, keyfi ya da bağlayıcı olmayan (örneğin, ticari bir zorunluluktan kaynaklanmayan) nedenlerle yapılmışsa.
Ödeme fatura ya da geçerli bir resmi belge ile desteklenmiyorsa.

Önemli Not: Kamu kurumlarına ödenen idari cezalar (KKEG olanlar), "cezai şart" adı altında gösterilmeye çalışılsa bile gider yazılamaz.

⚖️ Diğer Gider Yazılabilen Durumlar

Sözleşme cezalarının yanı sıra, bazı durumlarda mahkeme kararı ya da arabuluculuk süreci sonunda ödenen tazminatlarda, eğer işletme faaliyetiyle ilgiliyse, gider yazılabilir.

❗ Her Koşulda Gerekli: Belge Şartı

Bir ödeme, gider yazılabilen bir ceza (cezai şart) veya tazminat grubuna girse bile, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) bu konuda çok nettir.

Gelirin elde edilmesi veya devam ettirilmesiyle doğrudan bağlantısı olmayan harcamalar gider olarak indirilemez. Ayrıca, mevzuata uygun şekilde belgeyle (fatura, dekont, mahkeme kararı vb.) desteklenmeyen harcamalar, safi kazancın belirlenmesinde gider olarak kabul edilmez.

⭐ Sık Sorulan Soru: Trafik Cezası Gider Olur mu?

Bu sorunun cevabı nettir: Hayır.

Trafik cezaları, doğrudan kamu tarafından uygulanan idari para cezalarıdır. Araç şirket adına kayıtlı olsa dahi, bu ceza "kanunen kabul edilmeyen gider" (KKEG) olarak sınıflandırılır. Bu nedenle vergi matrahını düşürmez.